وقتي شايعه احتمال كانديداتورياش در انتخابات رياستجمهوري سال 1400 را در صفحات مجازي خواندم، دنبال فرصتي بودم تا صحتش را از خودش جويا شوم. پنجشنبه روزي، صبح روز سوم مهر براي انجام يك مصاحبه، او را در دفتر وزارت ملاقات كردم. از همان ابتدا ميخواستم بروم سر اصل مطلب. او اما ميخواست ابتدا صحبتهايش را آن طور كه منظم كرده بيان كند. حرفهاي مقدماتياش بيش از يك ساعت طول كشيد. عمدتا هم گزارشي بود از فعاليتهاي سه ساله وزارت نيرو در حوزههاي آب، برق و فاضلاب. حالا نوبت من بود كه در هواي نه چندان خنك اتاقش، سوالاتم را بپرسم. طوري كه ماسك مانع شنيندنش نشود. آنچه ميخوانيد گزارش مصاحبهام با وزير نيرو است.
«آقاي اردكانيان، آيا شما ميخواهيد در سال 1400، كانديداي رياستجمهوري شويد؟»
نه تنها تصميم ندارم كه كانديدا بشوم، بلكه تصميم دارم كه كانديدا نشوم.
در سالهاي گذشته زياد ديدهايم، برخي براي ورود به انتخابات رياستجمهوري، مجلس و يا پذيرش مسووليتي، يك باره و حتي در روزهاي پاياني ثبتنام، احساس تكليف كردهاند! پس، همان ابتداي مصاحبه از اردكانيان ميخواهم تا موضعش درباره كانديدا نشدن در انتخابات رياستجمهوري را شفافتر كند.
آيا پاسخ «خير»ي كه (در خصوص عدم تمايلتان براي كانديداتوري رياستجمهوري سال 1400) ارايه كرديد، قطعي است يا اينكه ممكن است شش ماه بعد احساس تكليف كنيد؟ يا اگر به شما تكليف كنند احتمال دارد قبول كنيد؟! چون اخيرا در برخي مطالب شما را به عنوان يكي از كانديداهاي انتخابات رياستجمهوري آتي معرفي ميكنند. حتي اين گمانه هم زده ميشود كه برخي كارهاي شما در اين دوره، از جمله كمپين «الف- ب - ايران» ممكن است نمايش تبليغاتي براي كانديداتوري احتمالي شما در انتخابات رياستجمهوري باشد.
•«من هم اين بحثها را هر از گاهي شنيدهام. ولي اين اولين باري است كه توسط يكي از همكاران رسانهاي مورد سوال واقع ميشوم. آخرين باري هم خواهد بود كه به اين سوال جواب ميدهم. به اين معنا كه اگر احيانا باز هم مورد سوال واقع شوم، در جواب، به همين پاسخي ارجاع خواهم داد كه الان خدمت شما عرض ميكنم. ابتدا چند نكته را عرض ميكنم. اول اينكه در كشور ما متاسفانه به دليل عدم كاركرد مستمر و غيرفصلي احزاب، سيستمهاي ارزيابي عملكرد متداول و مستمري نيست كه بر اساس مترهاي مورد قبول جامعه، كاركردها را ارزيابي كنند. لذا ممكن است گاهي افرادي از عملكرد فرد يا دستگاهي احساس رضايت كنند، بعد شيوهاي كه براي ابراز رضايتشان انتخاب ميكنند اين طور است كه آن فرد را به عنوان كانديداي منصبي معرفي ميكنند. بنابراين تلقي من و برخي همكارانم اين است كه برخي از اين گمانهزنيها، صرفا به منزله ابراز رضايت نسبي از كار وزارت نيرو است.»
چه كساني كانديداتوري احتمالي شما براي رياستجمهوري را گمانهزني كرده بودند؟
عرض كردم اگر كسي (اين گمانه را) گفته باشد ما اين طور تلقي ميكنيم. البته همكارانم از اينكه ببينند كارشان مورد رضايت نسبي افراد، گروهها و مردم است، خوشحال ميشوند و براي ادامه كار انگيزه مييابند. اما ماجرا شكل ديگري هم دارد كه من شخصا با آن مشكل دارم و آن، اينكه برخي تريبوندارها بهرغم شعاري كه در خصوص لزوم خدمترساني به مردم طرح ميكنند، خدمترساني به مردم به خاطر شايستگيشان را يك وظيفه تلقي نميكنند و فكر ميكنند اگر مسوولي وظيفهاش در خدمترساني را درست انجام داد، احتمالا به دنبال سمت و منصب ديگري است! مردم ايران مستحق بهترين خدمترسانيها هستند. تك تك همكاران من در وزارت نيرو، قدر بزرگي فرصتي كه براي خدمترساني به مردم در اختيارشان قرار گرفته است را ميدانند. به همين دليل است كه عرض ميكنم تقدير و تشكرهايي كه از ما شده است را نوعي پيشپرداخت ميدانيم به جاي اينكه دستمزد تلقي كنيم. يعني بابت كاري كه وظيفهمان است كه انجام دهيم به ما گفته شده است: «خدا قوت.» لذا بايد تا پايان اين دولت براي ادامه خدمترساني و تامين آب و برق مطمئن به ويژه در شرايط كرونا و تحريم سر از پا نشناسيم. برخي - خصوصا در بيرون از ايران - همه استعداد و انرژيشان را صرف كاهش تابآوري مردم ميكنند. ما در نقطه مقابل تلاش ميكنيم حداقل از ناحيه تامين آب و برق مردم دغدغهاي نداشته باشند.
آقاي دكتر، جواب سوال من را واضح نداديد؛ آيا جنابعالي بنايي براي كانديداتوري در انتخابات رياستجمهوري سال 1400 داريد؟
خير؛ من نه تنها تصميم ندارم كه كانديدا بشوم، بلكه تصميم دارم كه كانديدا نشوم.
پس چرا گمانهزني درباره احتمال كانديداتوري شما مطرح شده ولي درباره ديگر وزرا گمانهزني نشده است؟
ميتوانيد از وزراي ديگر سوال كنيد. من اصلا خودم را در معرض اين طور مسائل قرار نميدهم. چون كار من، تامين آب و برق است. اول صحبت هم عرض كردم. اين اولين باري است كه از من سوال شده است و اين آخرين باري است كه به آن جواب ميدهم. چون براي كار سنگين و بزرگي تعهد داريم. دوم شهريور امسال به مناسبت هفته دولت، جلسه هيات دولت به شكل مجازي در حضور رهبر معظم انقلاب تشكيل شد. ايشان در فرمايشاتشان قريب به مضمون فرمودند كه «اين كار خوبي كه وزارت نيرو انجام ميدهد و هفته به هفته طرحهايش را مطابق برنامه افتتاح ميكند بايد به اين قول تا آخر عمل كرد و بايد با جديت به آن عمل كند.» اين يك بايد است. در اين شرابط تحريمي، ايفاي اين تعهد كار سادهاي نيست. حتي اگر همه چيز فراهم باشد براي انجام اين تعهد به وقت و زمان نياز داريم. در وزارت نيرو واقعا توجيهي نداريم براي اينكه وقتمان را به كار ديگري اختصاص دهيم.
تا قبل از تحريم، درآمد نفت تمام مشكلات كشور را ميپوشاند!
هر وزيري دو نقش دارد. اول اينكه مسوول وزارتخانهاش است و دوم آنكه به عنوان عضوي از كابينه در سياستهاي اتخاذ شده براي كشور كه در سطح هيات دولت مطرح ميشود نقشآفريني ميكند. لوايح دولتي با راي وزرا مصوب و براي تاييد نهايي به مجلس ميرود. وقتي برايم قطعي شد كه رضا اردكانيان، به هيچ وجه، كانديداي رياستجمهوري سال 1400 نخواهد شد، ترجيح دادم او را در جايگاه عضوي از كابينه دولت مورد خطاب قرار دهم.
آقاي دكتر، شرايط فعلي كشور را چطور ارزيابي ميكنيد؟ به نظر شما دولت آن طور كه بايد به وظيفهاش به ويژه در بخش اقتصادي عمل كرده است؟!
«يك اشكال بر سوالتان وارد است. شما درباره شرايط كشور و مطلوب نبودن وضع اقتصادي سوال ميكنيد، بعد به نوعي با انتساب مشكلات به دولت، ذهن خوانندگان را به اين مساله معطوف ميكنيد كه انگار فقط دولت مسوول اصلاح شرايط فعلي كشور است.»
پس بگذاريد از زبان يك عضو كابينه رسما بشنويم كه چند درصد سيستم اداره كشور دست دولت است و چند درصد بيرون از دولت قرار گرفته است.
«اول بگويم كه ما به طور كلي درباره تلقيمان از مفهوم دولت داراي اشكالاتي هستيم. از نظر مردم همه چيز به دولت مربوط است. آنها دولت تشكيل دادهاند براي اينكه پاسخگوي همه چيز باشد. گريزي از اين مساله نيست. اما وقتي درباره اصلاح وضعيت ناخوب ميخواهيم سوال كنيم بايد ابتدا ببينيم كه آيا قبلا وضعيت خوب بوده است؟ اگر خوب بوده چه مسيري را طي كرده كه به وضعيت ناخوب رسيده است؟ اين موضوع آسيبشناسي لازم دارد و اگر در اين مسير رسيديم به اينكه فقط دولت نبوده است كه در شكلگيري وضعيت ناخوب نقش داشته است، پس بايد عوامل ديگر هم براي خوب شدن شرايط، سهم و