هرگونه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت آب و فاضلاب، علاوه بر تامین آب سالم و بهداشتی برای میلیون‌ها هم‌وطن، از جنبه‌های ارتقای بهداشت عمومی و حفظ محیط زیست هم بسیار حائز اهمیت است.
این روزها، صنعت آب و فاضلاب کشورمان با خبر خوش و امیدوارکننده ای مواجه شده که آن هم سرمایه‌گذاری حدود 20 هزار میلیارد ریالی بخش خصوصی در این صنعت است.
بیستم شهریورماه 97 بود که با حضور معاون اول رئیس جمهوری، قرارداد سرمایه‌گذاری 23 پروژه آب و فاضلاب شامل پروژه‌های آب‌رسانی، شیرین‌سازی و نمک‌زدایی، ارتقای کیفی آب شرب و سامانه‌های جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب شهری با بخش خصوصی امضا شد.
در حال حاضر قریب به 70 هزار پروژه نیمه‌تمام ملی و استانی در کشورمان وجود دارد. قریب به 60 درصد این پروژه های نیمه تمام، پروژه‌های ساخت، توسعه و تجهیز است که برای تکمیل و به بهره‌برداری رسیدن آنها، استفاده حداکثری از ظرفیت سرمایهگذاریهای بخش خصوصی ضرورت دارد که بخشی از این پروژه ها به صنعت آب و فاضلاب مربوط می شود.
صنعت آب و فاضلاب برای کمک به تحقق خصوصی‌سازی، اجرای پروژه‌های بزرگ و کوچک این صنعت توسط بخش خصوصی و همچنین استفاده از ظرفیت‌ها و مشارکت‌های مردمی، دفتری را به نام تجهیز منابع مالی و توسعه مشارکت در سال 1384 تشکیل داده و در سال 1390 نیز دفتری با این عنوان در شرکت‌های آب و فاضلاب شهری راه‌اندازی شد. این دفتر اگرچه در زمینه‌های تولید آب توسط بخش خصوصی و همچنین ایجاد تاسیسات و تصفیهخانههای آب و فاضلاب به موفقیت‌های قابل ملاحظه‌ای دست یافته، که جذب 73 هزارمیلیارد ریال در پروژه‌های مشارکتی BOO ، BOT و بیع متقابل نمونه‌ای از آن است، اما هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب در جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به صنعت آب و فاضلاب راه زیادی باقی مانده است.
یکی از برنامه‌های امیدبخشی که در این زمینه به چشم می‌خورد، ظرفیتسازی برای توسعه مشارکت‌های بخش خصوصی و آموزش نیروهای آنها برای پیشبرد هر چه بهتر پروژه‌های صنعت آب و فاضلاب کشورمان است که علاوه بر جذب سرمایه‌های بخش غیردولتی، به آموزش نیروی انسانی متخصص و کارآمد و همکاری نخبگان با این صنعت نیاز دارد.
خبر خوبی که مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور اعلام کرده، مبنی بر اینکه برای حدود 20 هزار میلیارد ریال سرمایهگذاریهای جدید در صنعت آب و فاضلاب توسط بخش خصوصی آمادگی وجود دارد، میتواند دستاوردهای چندگانه مطلوبی را به همراه آورد، هرچند که این رقم در مقایسه با افزون بر 600 هزار میلیارد ریال بازار آماده به کار و مهیای سرمایه‌گذاری در صنعت آب و فاضلاب کشور که مهرماه سال گذشته توسط ستار محمودی سرپرست سابق وزارت نیرو و مشاور فعلی وزیر اعلام شده بود، فاصله دارد، اما میتواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات این صنعت در تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و اجرای پروژه‌های جدید آب و فاضلاب باشد.
23 پروژه بزرگ و کوچکی که برای جذب سرمایهگذاریهای 20 هزار میلیارد ریالی بخش خصوصی هدف‌گذاری شده است، بی هیچ تردیدی در پیشبرد صنعت آب و فاضلاب ایفای نقش می‌کند و با به کار گرفته شدن در بخش‌هایی مانند انتقال آب، تاسیسات تصفیه فاضلاب و نظائر آنها و از سویی تامین نیاز آبی صنعت از طریق پساب، از نقدینگی‌های سرگردان "شغل" به وجود آورد که آن هم موجب رشد و رونق بازار داد و ستد کالا و خدمات و تحرک اقتصادی در شرایطی می‌شود که کشورمان را وضعیت رکود – تورمی تهدید می‌کند.
نقدینگی‌های کلان و برنامه‌ریزی نشده بسیار آسیب‌پذیر بوده و ریسک بالایی دارد، حال آن که سرمایه‌گذاری در صنایع پراهمیت و ماندگاری مانند آب و فاضلاب از چنین خطرپذیری‌هایی به دور است و برای سرمایه‌گذاران، درآمد و سودهای مکفی و پایداری را به همراه می‌آورد.
هدف عالی و نهایی هر سرمایه‌گذاری بی شک رفاه مردم و به عبارت دیگر، مصرف‌کنندگان یک کالا یا خدمات هستند و از اینرو، وقتی بخش خصوصی در پروژه‌های ملی و عام‌المنفعه‌ای مانند صنعت آب و فاضلاب سرمایه‌گذاری می‌کند، علاوه بر اشتغال‌زایی و کسب سود پایدار، خدمات‌اش را هم به هموطنان ارایه می‌دهد که لذتی بالاتر از آن، که مردم از این خدمات بهره‌مند شوند، وجود ندارد.
در عصر حاضر که جهانیان با غول کم‌آبی و خشکسالی روبه‌رو شده‌اند، صنعت آب و فاضلاب ضرورت و اهمیت خود را بیش از پیش نشان داده است و از اینرو هرگونه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این صنعت علاوه بر تامین آب سالم و بهداشتی برای میلیون‌ها هم‌وطن، از جنبه‌های ارتقای بهداشت عمومی و حفظ محیط زیست هم بسیار حائز اهمیت است.
از دیگر پیامدهای مثبت و دستاوردهای چشمگیر جذب سرمایهگذاریهای بخش خصوصی، ارتقای دانش بومی و همچنین انتقال فناوری‌های روز جهانی به ایران و تزریق آن به شرکت‌های داخلی است که به خصوص از طریق توسعه همکاری‌ها با شرکت‌های کوچک و هم‌عرض کشورهای پیشرفته صنعتی اروپایی و اجرای طرح‌های توسعه‌ای مشترک با آنها، امکان‌پذیر است و در شرایط حاضر، جایگاه ارزشمند و پرفایده‌ای دارد.
همچنین، سودآوری قانونی شرکت‌های خصوصی، مستقیماً به خود آنها باز می‌گردد و از این رو یک پروژه را هر چه زودتر و بهتر اجرا می کنند، به بهره‌برداری رسانده و از دستاوردهای آن هم زودتر و بهتر بهره‌مند می‌شوند. بنابراین از هر طریقی می‌کوشند به دانش و فناوری‌های روز جهانی که به اجرای طرح‌هایشان سرعت بیشتری می‌بخشد، دست یابند. از شرکت‌های معتبر و پیشرو در دنیا الگو بگیرند، به آموزش مستمر نیروی انسانی‌شان بپردازند، در حوزه کارهایشان هر روز بیش از روز قبل ظرفیتسازی کنند و نقش خود را در طراحی، ساخت، بهره‌برداری و سودآوری سرمایه‌گذاری‌هایشان، شفاف‌تر ببینند.
ظرفیتسازی 20 هزار میلیارد ریالی که دولت از طریق شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ایجاد کرده، حاصل بررسی دقیق و کارشناسی شده 23 پروژه بزرگ و کوچک بوده و حجم سرمایهگذاریهای مورد نیاز برای تحقق هر یک از پروژه‌های یادشده که خرید‌های تضمینی تولیدات آنها، مانند آب شیرین‌کن‌ها، بهترین مشوق بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در چنین پروژه‌هایی است. بخش خصوصی مطمئن است، در پروژه‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کند که از پشتوانه دولت برخوردار است و از اینرو برگشت سود و سرمایه آنها به نوعی تضمین شده است. از طرفی در پروژه‌های فاضلاب، جایگزینی پساب با منابع آب شرب حوزه برای استفاده صنعت و اجرا و بهره‌برداری شبکه و تصفیهخانههای فاضلاب با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی یکی از گزینه‌های پیشنهادی می‌باشد که در سال‌های اخیر با موفقیت چشمگیری روبه‌رو بوده است.
امید است، در سال‌های آتی، بتوان با مشارکت بخش خصوصی و همچنین ذینفعان در اجرای پروژه‌های آب و فاضلاب کشور، گام بزرگی در پیشرفت و اعتلای کشور عزیزمان ایران برداریم.